به نظرتان رلههای حالت جامد یا ssrها در چه صنایع و دستگاههایی کاربرد دارند؟ پیش از خرید رله ssr باید انواع و کاربرد این رلهها خوب بشناسید. ssrها به دلیل ویژگیهای فراوانی که دارند، در انواع صنایع محبوبیت پیدا کردهاند و استفاده وسیعی از آنها میشود. البته از سالهای گذشته، بین برتری استفاده از رله حالت جامد و رله الکترومکانیکی در انواع صنایع بحث بوده است. اما در این مقاله الکتروکهربا قرار نیست درباره مقایسه رله حالت جامد و رله الکترومکانیکی صحبت کنیم، بلکه قرار است که به شکل عمیقتر تنها به کاربرد رله ssr اشاره کنیم. پس تا انتها همراه ما باشید.
رله حالت جامد یا SSR چیست؟
رله حالت جامد (SSR) یک کلید الکتریکی است که میتواند برای روشن و خاموشکردن وسایل الکتریکی، با استفاده از ورودی جریان برق استفاده شود. این رلهها برخلاف رلههای الکترومکانیکی (EMR) بهجای مغناطیس و کنتاکتهای متحرک و مکانیکی از کلیدهای نیمههادی و الکترونیک نوری (دیود) استفاده میکنند.
مهم است بدانید که دو نوع رایج رله حالت جامد وجود دارد: نوعی که برای سوئیچینگ از AC و نوع دیگر که برای سوئیچینگ بارهای DC طراحی شده است.
بیشتر بخوانید: « مزایا و معایب رله ssr »
کاربرد رله ssr، وسیعتر از تصور!
همانطور که اشاره شد، رلههای حالت جامد معادل نیمههادی رلههای الکترومکانیکی هستند؛ بنابراین میتوان از آنها برای کنترل بارهای الکتریکی ورودی استفاده نمود. رله حالت جامد یک دستگاه نسبتاً پیچیده است اما یک هدف ساده دارد: فعالکردن یک وظیفه توسط بارهای ورودی.
کاربرد رله ssr برای دستگاههایی مانند موتورها که جریان بار زیادی را تحمل میکنند، نسبت به رلههای مکانیکی سنتی، برگ برنده آنها به حساب میآید؛ چراکه ssrها در هنگام سوئیچینگ، با سرعت بالا و دقیق عمل میکنند. به همین دلیل استفاده از این رلهها گزینه ارجح است. ssrها در عین کارآمدی بسیار بالا دارای عمر عملیاتی طولانی هستند.
وقتی در صنایع مختلف قدم میگذارید، رد پایی از رلههای حالت جامد را مشاهده میکنید! در ادامه به کاربرد رله های ssr در صنایع مختلف میپردازیم.
-
کنترل
یکی از صدها کاربرد رله ssr، وظیفه کنترلی آن است؛ وظایفی مانند کنترل دمای با دقت و بَسامد بالا. برخی از موارد استفاده کنترل گرمایش ssrها که به صنایع مختلف نفع میرسانند، عبارت هستند از:
- ماشینآلات فرآوری مواد غذایی تجاری
- کورهها
- تهویه مطبوع
- منسوجات
- گرمایش مسکونی
- گرمایش مادون قرمز
- خشک کردن
- ترموفرمینگ
- تجهیزات لحیمکاری
اما طرز کار ssrها در کنترل دما چگونه است؟ روش کار این رلهها در کنترل دما بهطور خلاصه به این شکل است که از یک پالس ولتاژ خروجی در کنترل کننده دما جهت روشن/ خاموشکردن استفاده میشود.
-
راهاندازی موتور
موتور الکتریکی یک «بار القایی» است و ssrها برای این نوع از موتورها بسیار مناسب هستند. کاربردهای رله در کنترل موتور عبارتند از:
- پمپها
- کمپرسورها
- سیستمهای نوار نقاله
- آسانسورها
- بالابرها
هنگامی که یک موتور راهاندازی میشود، جریان هجومی 5 تا 10 برابر جریان نامی، به جریان خواهد افتاد، جریان هجومی برای مدت طولانیتری نسبت به ترانسفورماتور جریان مییابد.
علاوه بر اندازهگیری زمان راهاندازی موتور یا جریان هجومی در حین استفاده، باید مطمئن شوید که مقدار پیک جریان هجومی کمتر از نصف مقاومت جریان هجومی SSR باشد؛ چراکه ممکن است موتور آسیب ببیند.
کلید زدن یک رله در حین پیک ولتاژ شبکه نیز باعث ایجاد قوس الکتریکی بین پایانههای رله میشود که آنها را فرسوده میکند و احتمال خرابی مکانیکی رله را بالا میبرد.
-
نورپردازی
یکی دیگر از کاربردهای ssr که به شکل وسیع مورد استفاده قرار میگیرد، مربوط به نورپردازی است. برخی از کاربردهای رله های حالت جامد برای نورپردازی عبارت هستند از:
- سینما و تئاتر
- باندهای فرودگاه
- روشنایی خیابانها و معابر
- فضاهای اداری
جریان هجومی زیادی از طریق لامپهای رشتهای، لامپهای هالوژن و دستگاههای مشابه (تقریباً 10 تا 15 برابر بیشتر از جریان نامی) برای روشنایی جریان مییابد.
یک SSR را انتخاب کنید تا مقدار پیک جریان هجومی از نصف مقاومت جریان هجومی SSR تجاوز نکند. هنگامی که یک جریان هجومی تکراری بیشتر از نصف مقاومت جریان هجومی اعمال شود، ممکن است عنصر خروجی SSR آسیب ببیند.
سایر کاربردهای رله ssr برای کنترل بارهای دیگر مانند
- ترانسفورماتورهای قدرت
- الکترومغناطیس
- سوئیچینگ منابع تغذیه
- تنظیمکننده
- اینورترها
- مبدلهای قدرت
- منابع تغذیه بدون وقفه
- خازنهای تصحیح ضریب توان
- شیر برقی
به کار میآید.
هنوز تمام نشده است! ssrها بیش از این مقدار وارد زندگی ما شدهاند! به نظرتان کاربرد بعدی این رلهها چیست؟!
-
غذا و نوشیدنی
کاربرد دیگر رله ssr در صنعت خوشمزه غذا و نوشیدنی است! تعداد چرخههای سوئیچینگ در تجهیزات مواد غذایی و نوشیدنی بسیار قابلتوجه است و یک راهحل سوئیچینگ قابلاعتماد که طول عمر طولانی دارد و نیاز به تعمیر و نگهداری کم را تضمین میکند، استفاده از رلههای حالت جامد است.
بیشتر صنایع خوراکی و نوشیدنی به اجزایی نیاز دارند که بتوانند در محیطها و شرایط سختکار کنند. در این صعت، رلههای حالت جامد برای موارد زیر استفاده میشوند:
- ساخت کف و بار در انواع قهوهساز
- کمپرسور برای ترمز هیدرولیک یا پنوماتیک
- کمپرسور روغنکاری چرخ
-
صنعت پلاستیک
پلاستیک و فرآیندهای تبدیل آن، یکی از بخشهای اصلی صنعت است. توسعه محصولات جدید، در بازارهای داخلی و یا جهانی و روزبهروز در حال افزایش است.
در پردازش پلاستیک، کنترل دقیق دما بهمنظور تعیین کیفیت محصول نهایی ضروری است. یک راهحل مناسب و کاربردی سوئیچینگ برای تولیدکنندگان تجهیزات پردازش پلاستیک، استفاده از رلههای حالت جامد است. ssrها در
- اکسترودرها،
- ماشینهای قالبگیری تزریقی،
- ماشینهای قالبگیری دمشی،
- ماشینهای بازیافت،
- چاپگرهای سهبعدی،
- خشککنهای گرانوله
- و همچنین خشککنهای رطوبتگیر
نصب میشوند. پس نقش ssrها را در این صنعت نادیده نگیرید!
-
صنعت بستهبندی
بهینهسازی بستهبندی، محور اصلی زنجیره تأمین است. بسیاری از بخشها مانند صنایع پزشکی و غذایی بسیار وابسته به صنعت بستهبندی هستند که نقش بسیار مهمی را ایفا میکند و چالشهای بسیاری را پیشرو دارند. خوشبختانه با استفاده از رلههای حالت جامد، طیف گستردهای از نیازهای این بازار رفع شده است.
-
پزشکی و بهداشت و درمان
رلههای حالت جامد (SSR) در حوزههای متعدد پزشکی مورد استفاده قرار میگیرند. بهعنوانمثال، برای کنترل موتورهای موجود در تختهای بیمارستانی و یا تجهیزات توانبخشی. اما یکی از مهمترین کاربردهای این رلهها در حوزه پزشکی که بهطور گسترده استفاده میشود، کنترل گرمایش در تجهیزات استریلیزاسیون، واحدهای گرمکننده خون و انکوباتورها است.
-
تهویه مطبوع در ساختمانها
رلههای حالت جامد میتواند انواع خواستههای استفادهکنندگان برای گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع را به شکل سفارشیسازی شده برآورده کند. بهعنوانمثال، ssr کنترلکنندههای برق سهفاز SWG8 را برای استفاده برای کنترل دما در ساختمانها ارائه میدهد.
رلههای حالت جامد، قابلاطمینانترین نوع رلهها
رلههای حالت جامد به دلیل عدم وجود قطعات مستهلک، در طول زمان نسبت به عوامل محیطی مانند شوک مکانیکی، ارتعاش و میدانهای مغناطیسی حساسیت کمتری دارند. این خاصیت فوقالعاده باعث افزایش طول عمر و قابلیت اطمینان بیشتر رله میشود.
جالب است بدانید که طول عمر یک رله EMR بهطور متوسط یک میلیون چرخه است، در حالی که یک SSR تقریباً 100 برابر این میزان طول عمر دارد. رلههای حالت جامد بسیار تمیز هستند، آلایندگی کمی دارند و فاقد جهش تماسی و قوس الکتریکی هستند.
طراحی مدولار ssrها و امکان سیمکشی سریع و منظم را نیز به ویژگیهای این رلهها اضافه کنید. به این نکته نیز توجه کنید که یک SSR در جریان اسمی کامل، حدود 10 برابر گرمای بیشتر نسبت به یک رله الکترومکانیکی با همان میزان درجه جریان اسمی مشابه، تولید میکند؛ بنابراین SSRها به مدیریت حرارتی مناسب نیاز دارند، در حالی که EMR ها اینگونه نیستند.
سخن آخر
«کاربرد رله های ssr» را جدی بگیرید! به هر صنعتی که سر بزنید، میتوانید آثاری از این رلهها مشاهده کنید. پس در هر صنعتی که فعالیت میکنید، ببینید که استفاده درست از رلهها چه تاثیری بر افزایش بهرهوری و سودآوری صنعتتان دارد؟
برای دریافت مشاوره برای خرید انواع رله های ssr و دریافت اطلاعات رله های مختلف، با مشاوران الکتروکهربا تماس بگیرید و رله مناسب با کاربرد مد نظرتان را انتخاب کنید تا با انتخابی اشتباه به بیراهه نروید!