به نظرتان چه تفاوتی بین کنتاکتور و رله ssr وجود دارد؟ آیا می‌توان این دو قطعه را به جای هم به کار برد؟ بهتر است در موقعیت‌های مختلف از کدام قطعه استفاده شود؟ در این مقاله الکتروکهربا با تفاوت بین کنتاکتور و ssr آشنا می‌شوید و می‌توانید برای خرید رله ssr و یا کنتاکتورهای مورد نظرتان بهتر تصمیم بگیرید. پس برای همیشه سوء تفاهم‌های خود را در مورد این دو قطعه صنعتی برطرف کنید!
ssr یا رله حالت جامد چیست؟
SSR (Solid State Relay) نوعی کلید الکترونیکی است که قسمتی از یک سوئیچ الکترونیکی را در بر می‌گیرد. این رله‌ها ولتاژهای خروجی AC و DC را در ترمینال‌های کنترل اعمال می‌کنند و به این صورت عملیات سوئیچینگ را به انجام می‌رسانند. Ssrها از اجزای نیمه‌هادی قدرت مانند TRIAC، ترانزیستور و تریستور تشکیل می‌شوند.
رله‌های حالت جامد از نظر عملکرد به رله‌های الکترومکانیکی شباهت دارند، اما درون ssrها هیچ‌گونه قطعه متحرک به کار نرفته است. عمر عملیاتی ssrها نیز نسبت به رله‌های الکترومکانیکی بیشتر است.
کنتاکتور چیست و چگونه کار می‌کند؟
اما کنتاکتور چیست و از چه اجزایی تشکیل شده است؟ کنتاکتور در واقع نوعی کلید مغناطیسی است که با دریافت جریانی کوچک، جریانی بزرگتر را قطع و وصل می‌کند. در واقع کنتاکتور این توانایی را دارد که کلیدهای داخلی خود را با دریافت جریانی کوچک در وضعیت قطع و وصل قرار دهد.
کنتاکتور این اجزا را در بر می گیرد:
- 3 کنتاکت اصلی پرقدرت برای ارتباط دادن دستگاه‌ها و تجهیزات الکتریکی به شبکه
- کنتاکت‌های کمکی برای انجام وظیفه در طراحی مدارهای فرمان.
حالا به نظرتان کنتاکتورها در چه دستگاه‌هایی کاربرد دارند که می‌توانید به خوبی از ظرفیت‌های آن‌ها استفاده کنید؟ دستگاه‌هایی که در آن‌ها به صورت مکرر با قطع و وصل شدن مدار، خاموش و روشن شوند، از دستگاه‌هایی هستند که کنتاکتورها باب طبعشان هستند. کنتاکتور در این دستگاه‌ها، خطوط تغذیه ختم‌شونده به بار را قطع و وصل می‌نماید.
چه تفاوتی بین کنتاکتور و ssr وجود دارد؟
حالا نوبت به بررسی تفاوت کنتاکتور و ssr می‌رسد. یکی از تفاوت‌های این دو قطعه در مکانیزم کار آن‌هاست. ساز و کار عملکرد کنتاکتورها به صورت الکترومکانیکی است اما ssrها از مکانیزمی الکترونیکی بهره می‌برند و کنتاکت‌ها در ssr نقشی ندارند.
همین موضوع باعث شده است که ssrها سرعت قطع و وصل خیلی بیشتری را نسبت به کنتاکتورها ارائه دهند. تا این‌جا یک صفر به نفع رله‌های حالت جامد!
کنتاکت خشک چیست؟ فرق بین کنتاکت خشک و خیس
تفاوت کنتاکتور و ssr در تولید سر و صدا
تفاوت دیگر کنتاکتور و ssr در میزان سر و صدایی است که ایجاد می‌کنند. ssrها بی سر و صدا هستند، در حالی که کنتاکتورها صدا تولید می‌کنند. هم‌چنین در ssrها از تیغه کمکی استفاده نمی‌شود، در حالی که کنتاکتورها دارای تیغه کمکی هستند.
کارایی سه فاز و تک‌فاز
سوالی که در مورد استفاده از کنتاکتورها و ssrها مطرح می‌شود، این است که به دنبال کارایی سه فاز هستند یا تک‌فاز؟ بیشتر کنتاکتورها فقط کارایی سه فاز دارند و نمی‌توانید آن‌ها را برای موارد تک‌فاز به کار ببرید؛ در حالی که ssrها هم در حالت سه فاز و هم در حالت تک‌فاز کارایی دارند و این بابت محدودیتی گریبانتان را نمی‌گیرد.
تفاوت کنتاکتور و ssr در اندازه
ابعاد و وزن قطعات از موارد دیگری است که دارای اهمیت است. کنتاکتورها و رله‌های حالت جامد از این نظر نیز با هم متفاوت هستند. به نظرتان کنتاکتورها کوچک‌تر و سبک‌تر هستند یا ssrها؟
این‌جا هم ssrها برنده می‌شوند! رله‌های حالت جامد وزن کمتر و ابعاد کوچک‌تر نسبت به کنتاکتورها دارند. هم‌چنین ssrها طول عمر بیشتری نسبت به کنتاکتورها دارند.
امنیت
امنیتحالا نوبت به مقایسه این دو قطعه از نظر امنیت می‌رسد؟ کدام یک از این دو قطعه امنیتی بالاتری دارند؟ کدام‌یک از آن‌ها را می‌توان در مکان‌هایی که قابلیت اشتعال وجود دارد، به کار گرفت؟
باز هم پاسخ، ssr است! به دلیل این‌که ssrها در هنگام کلیدزنی جرقه نمی‌زنند، امنیت بالاتری نسبت به کنتاکتورها دارند و می‌توانید در آن‌ها را در مواردی که امکان آتش‌سوزی وجود دارد، به کار بگیرید.
نوع تغذیه
رله‌های حالت جامد از نظر تغذیه نیز نسبت به کنتاکتورها دستتان را بازتر می‌گذارند. اما این موضوع به چه معناست؟ تغذیه ssrها هم به صورت سیگنال جریان و هم به صورت ولتاژی تحریک می‌شود، اما تغذیه کنتاکتورها فقط به صورت ولتاژی قابل تحریک است.
قیمت
با وجود برتری‌هایی که رله‌های حالت جامد نسبت به کنتاکتورها دارند، باید انتظار داشته باشید که قیمت آن‌ها نسبت به کنتاکتورها بیشتر باشد. حالا انتخاب با شماست که با توجه به نوع کارایی مد نظرتان، کدام‌یک از این قطعات را انتخاب کنید تا به سوددهی بالاتری برسید.
سخن آخر
حالا که با «تفاوت های کنتاکتور و ssr» در موارد مختلف آشنا شدید، می‌توانید با آگاهی بیشتری برای خرید ssr یا کنتاکتور تصمیم‌گیری کنید. شرکت الکتروکهربای شکوه به عنوان تولیدکننده انواع رله‌های ssr، این امکان را در اختیارتان قرار می‌‌دهد که رله حالت جامد مورد نظرتان را برای موارد استفاده مختلف تهیه کنید.